پراکندگی در فیبر نوری و روش جبران افت
پراکندگی در فیبر نوری و روش جبران افت، پراکندگی فیبر نوری فرایند چگونگی گسترش یا پخش سیگنال ورودی هنگام انتشار و حرکت در طول فیبر را توصیف می نماید. به طور کلی ، پراکندگی در کابل فیبر نوری شامل پراکندگی مُدآل ، پراکندگی رنگی و پراکندگی قطبی می باشد. پراکندگی همواره به همراه انتشار نور ظاهر می شود، نکته مهم کنترل آن در آستانه های تعریف شده حدی استاندارد می باشد.
پراکندگی در فیبر نوری و روش جبران افت
فهرست مطالب:
پراکندگی حالت ها یا مُدآل Modal Dispersion
پراکندگی حالت ها یا مُدال مکانیسم اعوجاج است که در فیبر های مالتی مد و سایر طول موج های حرکت نور رخ می دهد ، که در آن سیگنال در زمان به علت سرعت انتشار مختلف برای تمام حالت های نور پخش شده است. همانطور که می دانیم ، پرتو های نوری که از زوایای مختلف وارد فیبر می شوند ، مسیرها و حالت های مختلفی را طی می نمایند. برخی از این پرتو های نور مستقیماً از وسط فیبر عبور می نمایند (حالت محوری) در حالی که سایر پرتو ها به طور متناوب از کلد روکش و هسته می گذرند تا در امتداد گستره موج به صورت زیگزاگ درآیند. هر زمان که یک جهش وجود داشته باشد ، پراکندگی مُدال (یا پراکندگی اینتر مُدال) رخ می دهد. هرچه مسافت فیبر و حرکت نور طولانی تر باشد ، پراکندگی مدآل نیز بیش تر خواهد بود. به عنوان مثال ، حالت های مرتبه بالا (ورود نور با زاویه های تند تر) نسبت به حالت های مرتبه پایین (ورود نور با زاویه های کوچک تر) دارای پراکندگی مُدال بیش تری هستند.
فیبر نوری مالتی مد می تواند تا 17 حالت نور را هم زمان پشتیبانی نماید و از پراکندگی مُدال بسیار زیادی برخوردار می باشد. در حالی که فیبر نوری سینگل مُد، به این علت که فقط یک حالت نور را پشتیبانی می نماید و در آن تنها یک حالت وجود دارد و نور در امتداد محور فیبر وارد می شود (در حالت محوری وارد می شود) بدون این که از مرز روکش و هسته عبور نماید ، پراکندگی مدآل وجود نخواهد داشت.
با این حال ، اگر شخصی از فیبر نوری مالتی مد با شاخص درجه بندی graded-index استفاده نماید ، شرایط متفاوت می گردد. گرچه پرتوهای نور در حالت های مختلف حرکت می نمایند ، با این حال به دلیل سرعت های مختلف انتشار نور ، پراکندگی مدآل یا حالت ها بسیار کاهش می یابد. نظیر آنچه در فیبر های نوری مالنی مد OM2 و OM3 ، OM4 و OM5 اتفاق می افتد.
پراکندگی کروماتیک Chromatic Dispersion
پراکندگی رنگی پدیده ای از انتشار سیگنال در طول زمان ناشی از سرعت های مختلف پرتو های نور می باشد. پراکندگی رنگی ترکیبی از اٍثرات پراکندگی نور در گستره طول موج و پراکندگی نور در مواد می باشد.
پراکندگی ماده در اثر وابستگی طول موج به ضریب شکست ماده هسته فیبر نوری ایجاد می شود. پراکندگی گستره موج به دلیل وابستگی حالت ثابت انتشار نور به پارامترهای فیبر (شعاع هسته و تفاوت بین ضریب شکست هسته فیبر و روکش کلد Cladding) و طول موج سیگنال رخ می دهد. در برخی از فرکانس های خاص ، این دو اثر می توانند یک دیگر را به وسیله انتقال طول موج با پراکندگی رنگی 0 ( صفر ) خنثی نمایند.
علاوه بر این ، پراکندگی رنگی همیشه یک مشکل نیست. نور با سرعت های مختلف در طول موج یا مواد مختلف حرکت می نماید. این سرعت های مختلف باعث می شود که پالس ها در حین عبور از فیبر گسترش یافته و یا فشرده شوند و این امکان فراهم می گردد تا شاخص شکست جهت تولید فیبر نوری برای کاربردهای مختلف به صورت دلخواه تنظیم شود. به عنوان مثال ، فیبر نوری G.652 به این روش طراحی می گردد.
پراکندگی حالت قطبی Polarization Mode Dispersion
پراکندگی قطبی (PMD) نشان دهنده وابستگی قطبی شدن مشخصات انتشار امواج نور در فیبر نوری می باشد. در فیبرهای نوری ، معمولاً در مشخصات انتشار امواج نوری با حالت های قطبش مختلف ، اختلاف نوری وجود دارد. هنگامی که نور به عنوان یک موج انرژی یا یک منطقه انرژی تعریف می شود ، دارای 2 محور عمودی متقابل ، یعنی نیروی محرک الکتریکی و نیروی مغناطیسی می باشد. هنگام انتقال انرژی به درون این دو محور با سرعت های مختلف در فیبر نوری ، پدیده PMD رخ می دهد.
پراکندگی قطبی PMD برای شبکه هایی که سرعت لینک در آن ها کمتر از 2.5 گیگابیت بر ثانیه می باشد تاثیرات ناچیزی خواهد داشت حتی اگر فاصله انتقال از 1000 کیلومتر بیش تر باشد. با این حال ، با افزایش سرعت ، به یک پارامتر مهم تر تبدیل می شود ، خصوصاً وقتی سرعت بیش از 10 گیگابیت بر ثانیه باشد. علاوه بر این که پراکندگی PMD میتواند در اثر فرآیند تولید شیشه ایجاد شود ، PMD می تواند تحت تأثیر کابل کشی فیبر نوری ، نصب و همچنین محیط کار نصب کابل نیز ایجاد شود.
اطلاعات بیشتر (لینک های مرتبط):
- کل بازتاب داخلی نور
- نویز – SNR و BER در فیبر نوری
- سیگنال های آنالوگ و دیجیتال
- فرکانس در فیبر نوری
- طول موج در فیبر نوری
- باند های طول موج
- جذب نور “absorption”
- فرمت های مدولاسیون
- پراکندگی رنگی
- بودجه افت
- محاسبه پراکندگی
چگونه می توان افت ناشی از پراکندگی فیبر نوری را جبران نمود؟
گرچه پراکندگی فیبر نوری باعث افت سیگنال نمی شود ، اما مسافت حرکت سیگنال در داخل فیبر های نوری را کوتاه نموده و سیگنال را محو می نماید. به عنوان مثال ، یک پالس 1 نانو ثانیه در فرستنده به 10 نانو ثانیه در گیرنده گسترش می یابد ، در نتیجه سیگنال ها به درستی دریافت و رمزگشایی نمی شوند. بنابراین ، کاهش پراکندگی فیبر نوری یا جبران خسارات ناشی از پراکندگی در انتقال های نوری در مسافت طولانی و شبکه هایی مانند سیستم های DWDM حائز اهمیت می باشد. در ادامه ، ما سه استراتژی را جهت جبران خسارات ناشی از پراکندگی در شبکه فیبر نوری معرفی می نماییم.
روش جبران افت ناشی از پراکندگی به سه روش صورت می پذیرد.
- جبران افت پراکندگی توسط روشDCF
- جبران خسارات پراکندگی توسط روش FBG
- جبران خسارات پراکندگی توسط روش EDC
جبران افت پراکندگی توسط روش DCF
در روش DCF (فیبر جبران کننده پراکندگی) ، می توان از یک فیبر نوری با پراکندگی منفی در کنار فیبر نوری معمولی استفاده نمود. مقدار نور توزیع شده به وسیله یک فیبر نوری معمولی با استفاده از یک فیبر جبران کننده پراکندگی که دارای ارزش بسیار زیادی در مقایسه با فیبر معمولی می باشد ، کاهش می یابد یا به صفر می رسد. در درجه اول 3 طرح وجود دارد (فیبر Pre یا پیش از فیبر، Post یا پس از فیبر و symmetrical یا متوازن) جهت که جبران خسارات ناشی از پراکندگی مورد استفاده قرار می گیرد. از فیبر جبران کننده پراکندگی برای به روزرسانی لینک های فیبر نوری بهینه شده 1310 نانومتری جهت بهره برداری در طول موج 1550 نانومتر به طور گسترده استفاده می شود.
جبران پراکندگی با روش FBG
FBG یا Fiber Bragg Grating دستگاه بازتاب کننده ای متشکل از یک فیبر نوری می باشد که دارای مدولاسیون ضریب شکست هسته در طول مشخصی می باشد. با استفاده از FBG ، می توان اثرات پراکندگی را در سیستم های انتقال با مسافت های طولانی مانند 100 کیلومتر به مقدار قابل توجهی کاهش داد. استفاده از FBG جهت جبران خسارات ناشی از پراکندگی روش مناسبی می باشد زیرا FBG ها با شبکه پسیو یا غیرفعال فیبر نوری سازگار می باشند و دارای افت کم و قیمت مناسبی می باشند. FBG ها نه تنها می توانند به عنوان فیلتر برای جبران پراکندگی استفاده شوند ، بلکه می توانند به عنوان سنسور، تثبیت کننده های طول موج برای لیزرها، و در باند باریک WDM فیلترهای افت اضافه شوند.
جبران پراکندگی با روش EDC
جبران پراکندگی الکترونیکی (EDC) روشی است که با استفاده از فیلتر الکترونیکی (به اصطلاح متعادل کننده نیز شناخته می شود) جهت جبران افت ناشی از پراکندگی در یک لینک ارتباطات نوری مورد استفاده قرار می گیرد. فیلتر الکترونیکی می تواند در یک کانال ارتباطی گنجانده شود تا خسارت افت سیگنال ناشی از محیط را جبران نماید. EDC به طور معمول توسط یک فیلتر نوسنجی ایجاد می گردد که خروجی آن مجموع وزنی تعدادی از ورودی های با تأخیر زمان می باشد. روش EDC توانایی تنظیم خودکار وزن فیلترها را با توجه به ویژگی های سیگنال دریافت شده دارد که به سازگاری شناخته می شود. روش EDC می تواند در هر دو سیستم فیبر های نوری سینگل مد و مالتی مد مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این ، می توان آن را با کارکرد دیگر در آی سی های ( ICs ) گیرنده 10 گیگابیت بر ثانیه استفاده نمود. این امر می تواند به میزان قابل توجهی هزینه فرستنده را برای سیستم های فیبر نوری سینگل مد کاهش دهد و در مقابل مسافت انتقال سیگنال را در سیستم های فیبر نوری مالتی مد با هزینه کمتر گیرنده افزایش دهد.
اطلاعات بیشتر (لینک های مرتبط):
- کابل فیبر نوری
- انتخاب کابل فیبر
- تفاوت فیبر مالتی مد و سینگل مد
- تار فیبر نوری
- کل بازتاب داخلی نور
- تولید فیبر نوری
کابل های فیبر نوری
خدمات فیوژن فیبر نوری
نظرات کاربران